ประโยคความรวม

ชนิดของประโยค ประโยคในภาษาไทยแบ่งเป็น ๓ ชนิด ตามโครงสร้างการสื่อสาร ได้แก่ ประโยคความเดียว ประโยคความรวม และประโยคความซ้อน ซึ่งประโยคความเดียวได้กล่าวไว้แล้ววันนี้จะกล่าวถึงประโยคความรวม ดังนี้
     ประโยคความรวม คือ ประโยคที่รวมเอาโครงสร้างประโยคความเดียวตั้งแต่ ๒ ประโยคขึ้นไปเข้าไว้ในประโยคเดียวกัน โดยมีคำเชื่อมหรือสันธานทำหน้าที่เชื่อมประโยคเหล่านั้นเข้าด้วยกัน ประโยคความรวมเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อเนกกรรถประโยค ประโยคความรวมแบ่งใจความออกเป็น ๔ ประเภท ดังนี้

     ๑. ประโยคที่มีความคล้อยตามกัน ประโยคความรวมชนิดนี้ประกอบด้วยประโยคเล็กตั้งแต่ ๒ ประโยคขึ้นไป มีเนื้อความคล้อยตามกันในแง่ของความเป็นอยู่ เวลา และการกระทำ ตัวอย่าง
        • พ่อ และ แม่ไปทำงาน
        • ทั้ง อรรดี และ อัชลีเป็นนักเรียนโรงเรียนวัดทองประดิษฐ์
        • พีรพัฒน์เรียนจบโรงเรียนมัธยม แล้ว ก็ไปเรียนต่อที่วิทยาลัยอาชีวศึกษา
        • พอ รติเรียนจบโรงเรียนมัธยม แล้ว ก็ มาช่วยพ่อค้าขาย สันธานที่ใช้ใน ๔ ประโยค ได้แก่ และ, ทั้ง – และ, แล้วก็, พอ – แล้วก็  
หมายเหตุ : คำ “แล้ว” เป็นคำช่วยกริยา มิใช่สันธานโดยตรง

     ๒. ประโยคที่มีความขัดแย้งกัน ประโยคความรวมชนิดนี้ ประกอบด้วยประโยคเล็ก ๒ ประโยค มีเนื้อความที่แย้งกันหรือแตกต่างกันในการกระทำ หรือผลที่เกิดขึ้น ตัวอย่าง
        • พี่ตีฆ้อง แต่ น้องตีตะโพน
        • ฉันเตือนเขาแล้ว แต่ เขาไม่เชื่อ

     ๓. ประโยคที่มีความให้เลือก ประโยคความรวมชนิดนี้ ประกอบด้วยประโยคเล็ก ๒ ตัวอย่าง
        • เธอจะดื่มน้ำเปล่า หรือ เธอจะดื่มน้ำหวาน
        • คุณชอบดนตรีไทย หรือ ดนตรีสากล     ๔. ประโยคที่มีความเป็นเหตุเป็นผลแก่กัน ประโยคความรวมชนิดนี้ประกอบด้วยประโยคเล็ก ๒ ประโยค ประโยคแรกเป็นเหตุประโยคหลังเป็นผล ตัวอย่าง
        • เขามีความเพียรมาก เพราะฉะนั้น เขา จึงประสบความสำเร็จ
        • คุณมาลีไม่อิจฉาใคร เธอ จึง มีความสุขเสมอ   
ข้อสังเกต
        • สันธานเป็นคำเชื่อมที่จำเป็นต้องมีประโยคความรวม และจะต้องใช้ให้เหมาะสมกับเนื้อความในประโยค ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า สันธานเป็นเครื่องกำหนดหรือชี้บ่งว่าประโยคนั้นมีใจความแบบใด
        • สันธานบางคำประกอบด้วยคำสองคำ หรือสามคำเรียงอยู่ห่างกัน เช่น ฉะนั้น – จึง, ทั้ง – และ, แต่ – ก็ สันธานชนิดนี้เรียกว่า “สันธานคาบ” มักจะมีคำอื่นมาคั่นกลางอยู่จึงต้องสังเกตให้ดี
        • ประโยคเล็กที่เป็นประโยคความเดียวนั้น เมื่อแยกออกจากประโยคความรวมแล้ว ก็ยังสื่อความหมายเป็นที่เข้าใจได้ 
ที่มา : คลังความรู้

ประลองยุทธ 
คำชี้แจง ให้นักเรียนแต่งประโยคความรวม ๔ ประโยค
๑.......................................................................................   ๒.......................................................................................
๓.......................................................................................
๔.......................................................................................